Roadtrip met mr Meki naar Harare

Het is half 5 als de wekker gaat. Helemaal donker buiten, en er is nog stroom! Het klinkt heel normaal dat er stroom is, maar normaal zitten we als de wekker gaat om half 7 zonder stroom. Dus snel waterkokers aan en koffiezetapparaat, opfrissen en gaan! Vijf uur in de ochtend zou ik namelijk opgehaald worden door Mr Meki; de baas van de metal workshop. En om stipt 5 uur ’s ochtends komt zijn auto voorrijden.

We hebben een lange reis te gaan naar Harare; 230 km. Maar de wegen zijn geen Nederlandse 5- baanswegen. We moeten sowieso de eerste 45 minuten in het donker over de dust roads rijden.
Rond half 9 arriveren we in Harare, best netjes eigenlijk. Missie: de lijst met benodigdheden voor een eerste irrigatiesysteem kopen.

Voor ons eerste concrete project van Stichting Kukura gaat de metal workshop namelijk irrigatiesystemen lokaal maken en lokaal verkopen. Vorige week ben ik ook met Mr Meki en een lokale tuinman naar een dorp 7 km verderop gegaan waar heel veel lokale boeren zitten. De doelgroep dus voor de irrigatiesystemen. Tijdens deze trip heb ik ook geleerd dat in dit hele gebied van Driefontein tot aan de grote weg (17 km verderop) maar 1 blanke boer zat. En die had vee, heel veel vee. De geschiedenis zal ik verder niet op ingaan maar in het kort komt het erop neer dat er nu dus heel veel kleine lokale boeren zitten die moeten roeien met de riemen die ze hebben. Maar tijdens deze trip hebben we ook gezien dat er wel degelijk behoefte is aan irrigatiesystemen.

Terug naar de Harare-trip, waar we om 9 uur hadden afgesproken met de dochter van Mr Meki. Niet om gezellig te buurten, maar om een pasje te krijgen van een lokale bankpas. Sinds een aantal weken is er een nieuwe munteenheid in Zimbabwe (de Zim Dollar) en de regering staat betaling met USD niet meer toe. OP straffe van 10 jaar gevangenisstraf. De winkeliers denken dus wel 3 keer na voordat ze de groene briefjes accepteren. Maar de consequentie is dat wij het bij particulieren moeten gaan wisselen voor een koers die per dag schommelt. Ja, je kan ook naar de ATM gaan (kan je lang wachten omdat er niks in zit…) of naar een bank om geld te wisselen (kan je nog langer wachten door de lange rijen) dus dit was de enige mogelijkheid. We zouden het pasje lenen en alle uitgaven doen in Zim dollar, en aan het eind van de rit alles door 9 delen en dat in USD aan haar contant geven.

Dan belt ze naar haar vader; we zitten in de rij voor een tankstation. Dus we hebben het pasje nog nodig. In een rij van “maar” 4 auto’s. Dat is uniek in Zimbabwe! Als ze even later bij de winkel komt waar we op dat moment zijn vraag ik hoe lang het heeft geduurd in de rij. Een uur… Tja. Wij hadden gelukkig een volle tank dus zouden wel terugkomen zonder tanken. Het shoppen is wel een beleving in Zimbabwe. Je gaat naar een schroefjeswinkel, geeft de lijst aan een (sales) medewerker. Die gaat vervolgens een offerte maken van wat hij voorradig heeft. Dan gaat iemand achterin het magazijn de bestelling verzamelen en dan mag je bij iemand die in een hokje achter glas zit betalen. Als je vervolgens betaald hebt moet er een andere medewerker nog een stempel opzetten nadat hij alle schroefjes gecontroleerd heeft. Ik merkte maar droog op dat we in Nederland nu alles online bestellen. Maar daar kon MR Meki zich niet echt een voorstelling van maken.

Ondertussen na 6 shops bezocht te hebben en alle offertes rond, moeten we haast gaan maken, want de middag pauze kwam eraan. Tussen 12 en 2 hebben ze hier namelijk lunch tijd, en dan doen de winkels het ook rustiger aan. Toen moest de houtworkshop nog komen. De offerte aangevraagd voor hout voor 1 irrigatiesysteem. Het gaat om 2 voetpedalen waar je dus op moet trappen om het water omhoog te krijgen. Het enige geschikte hout is hardhout van de GUM-tree (eucalyptus boom). We kijken naar het bedrag en vallen helemaal stil. Omgerekend 380 USD! Daar gaat dus ons idee voor een betaalbaar systeem. Een vereiste is namelijk dat de workshops het ook lokaal kunnen verkopen. En aangezien we voor het sample product al 280 USD hebben uitgegeven, wordt dat een mission impossible. De Zimbabwanen staan er gelukkig om bekend dat ze voor alles een plan hebben, dus kwam Mr Meki met het idee om dan maar dennenhout te gebruiken. Terwijl hij wel weet dat dat materiaal kan krimpen als het in aanraking komt met water. Maar dan zou hij er iets omheen doen met plastic ofzo. Dit sterkt ons wel met het idee om te kijken of we als stichting kunnen helpen een zaagmachine te doneren voor gum-trees. Die groeien hier namelijk gewoon lokaal! Maar gereedschap om die bomen op te zagen is kapot, en machines om de boomstammen in planken te zagen is er niet.

Dan zijn we vol geladen in zijn oude Suzuki- truck en kan onze terugreis beginnen. We hebben alles minus 2 kleine dingen en minus het hout, maar zijn wel tevreden. Twee uur ’s middags vertrekken we, voor een reis die toch iets langer zou duren dan gehoopt.  De lading bleek namelijk niet geheel stevig op de pick-up te zitten. We hadden plastic pijpen die de hele tijd half op de weg kwamen. En na een paar keer gestopt en de touwen er weer om doen, vielen de plastic buizen er ineens uit. Inclusief een metalen ronden staaf van 4 meter die in de buis zat. Ik zag hem vliegen, maar pas na een half uur in de berm zoeken had ik hem gevonden. Lag achter een kapotte autoband 30 meter verderop. Het laatste stuk gingen we dus niet meer redden in het licht (6 uur wordt het donker), en de lading kon er nog steeds afvallen. Dus we konden ook niet meer dan 80 km per uur rijden.  Uiteindelijk kwamen we 7 uur ‘s avonds in het pikkedonker aan. Hadden we het dus toch gered.